Opgepakt worden voor rellen. Geregeld worden agressieve voetbalsupporters zo in het gareel gehouden. Relschoppers krijgen vaak een taakstraf: ze moeten een aantal uren onbetaald werken voor een maatschappelijke organisatie, zoals de gemeente, een zorginstelling of Staatsbosbeheer. Het zijn milde straffen, vergeleken met hoe relschoppers zo’n tweehonderd jaar geleden werden aangepakt. De Rotterdamse mosselkeurder Kaat Mossel raakte betrokken bij relletjes, werd opgepakt en zat jarenlang opgesloten in een donkere kerker in de Gevangenpoort. Ze groeide uit tot een volksheld.
Oranje tegen de Patriotten
In het derde kwart van de 18de eeuw komen twee bevolkingsgroepen tegenover elkaar te staan. Aan de ene kant de aanhangers van het Oranjehuis. Mensen uit het ‘gewone volk’, dat vanouds een trouw aanhanger van de Oranjes is. Aan de andere kant de gegoede burgerij, verenigd in de ‘Patriotten’. Onder invloed van de Verlichting en de Franse Revolutie willen deze mensen een meer democratisch bestuur, met meer macht voor de burgerij. De beide kampen raken steeds meer verhit. Geregeld komt het tot harde confrontaties, waarbij geweld niet wordt geschuwd. Stadhouder Willem V moet zelfs tijdelijk het veld ruimen en uiteindelijk ontvlucht hij Nederland voorgoed vanwege de naderende Franse troepen.
Portret van Kaat Mossel, 1784, anoniem, Rijksmuseum
Kaat de mosselvrouw
Als Rotterdamse van eenvoudige komaf behoort de in 1723 in Rotterdam geboren Catharina Mulder, of Kaat Mossel zoals zij doorgaans wordt genoemd, tot de vurige Oranjeaanhangers. Kaat, getrouwd met een zakkendrager (sjouwer), is vooral aan de Oude Haven van Rotterdam te vinden. Daar inspecteert zij voor de stedelijke overheid mosselen en draagt ze zorg voor de distributie ervan.
Oranjeviering loopt uit de hand
In 1783 loopt een Rotterdamse Oranjeviering, waaraan Kaat Mossel uitbundig deelneemt, flink uit de hand. Er ontstaan zelfs opstootjes. Er wordt een burgerwacht geformeerd, die ook ’s nachts patrouilles houdt. In de nacht van 3 op 4 april 1784 gaan patriotten en prinsgezinden elkaar te lijf. Er wordt op de menigte geschoten en er vallen vier doden. Een speciaal ingestelde commissie onderzoekt het drama vervolgens.
Kaat Mossel moet de cel in – en wacht daar jarenlang op haar vonnis
Kaat Mossel wordt ervan verdacht rellen te hebben aangesticht. Ze wordt daarom gearresteerd en opgesloten in de gevangenis onder het Rotterdamse stadhuis. Een jaar later krijgt Kaat de strafeis te horen: publieke geseling en brandmerking met een brandijzer, tien jaar opsluiting in het tuchthuis en daarna eeuwige verbanning uit Rotterdam. Haar advocaat Willem Bilderdijk gaat in hoger beroep bij het Hof van Holland.
Daarop wordt Kaat overgebracht naar de Gevangenpoort, waar ze twee jaar vastzit in afwachting van haar proces.
In 1787 keert stadhouder Willem V in Den Haag terug en heeft het Oranjekamp het weer voor het zeggen. Kaat wordt vrijgelaten en keert terug naar Rotterdam. Hier leeft ze nog een tijd in relatieve anonimiteit voor zij tien jaar later, in 1798, overlijdt.
Kaat Mossel: heldin
Kaat heeft er zelf weinig aan gehad, maar al tijdens haar leven zien velen haar als een voorbeeld van een dappere vrouw die in het openbaar opkwam voor haar belangen. Ook lang na haar dood blijft men over haar schrijven. Soms negatief, zoals haar vroegere advocaat Willem Bilderdijk die haar in een van zijn boeken afschildert als een ‘ruw en gemeen wijf.’ Maar vaker positief, als geëmancipeerde vrouw. In 1904 was zij de heldin in een blijspel, in 1994 vertolkte Joke Bruijs haar in een musical. Kaat Mossel is nog lang niet vergeten.
Bekijk hieronder een korte video van Omroep West over Kaat Mossel: